Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5510) kapsamında güncelleme katsayısı hesaplama yöntemi nedeniyle 2024-2025'te işçi ve Bağ-Kur emeklileri için aylık farkı ortaya çıkacak.

 Bugünkü tabloyla yılın ikinci yarısında emeklilik dilekçesini verenler 2025'in ilk yarısında başvuruda bulunanlardan yaklaşık yüzde 30 daha fazla aylık alacak. Kamuoyunda tartışılan emekli aylıklarındaki bu farka yönelik nasıl bir formül uygulanacak merak ediliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile konuyu ele alacaklarını belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan'ın konuya ilişkin olarak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'la bir görüşme yapması bekleniyor.

Yüz binlerce kişi yıl sonuna kadar emekli olmayı düşünüyor
Emeklilik hesaplamalarına etki eden enflasyon ve büyüme oranları nedeniyle bu yıl emeklilik dilekçesi vermek 2025 yılına göre çok daha avantajlı olduğu için yüz binlerce kişi yıl sonuna kadar emekli olmayı düşünüyor. Emeklilik şartlarını yerine getirdiği halde aylığını yükseltmek için çalışmaya devam edenler de bu konuda bir adım atılıp atılmayacağını bekliyor.

Yasal değişiklik zorunlu
Emekli aylıklarının nasıl bağlanacağı 5510 sayılı kanun ile düzenlenirken farkın giderilmesi için yasal düzenleme gerekiyor. Bakanlık yetkilileri, dilekçe tarihine göre 2024'te emekli aylıkları arasında farkın yüksek olmasının bu yıl aylık artışına esas alınan Temmuz 2023 ile Haziran 2024 ayı arasında gerçekleşen enflasyonun 2024 yılında beklenen enflasyon oranına göre yüksek çıkmasından kaynaklandığına dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, tüketici enflasyonu Temmuz 2023-Haziran 2024 arasındaki bir yıllık dönemde yüzde 71.60 oranında arttı. Merkez Bankası'nın 2024 yılı enflasyon tahmini yüzde 44 olarak öngörülüyor.

Fark nasıl ortaya çıkıyor?
Bu yıl Bağ-Kur, SSK emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 49,25, temmuzda da yüzde 24,73 oranında artış yapıldı. Temmuz-aralık döneminde emeklilik dilekçesi verenler ocak-temmuz aylarında yıllık yüzde 86,16'ya çıkan bu zamdan yararlanacak. 2 Ocak 2025'ten sonra dilekçe verenler ise 2024 yılında emekli aylıklarına yapılan bu zamdan yararlanamayacak. Bu yılki tüketici fiyat enflasyonunun yüzde 100'ü ile milli gelirdeki artışın yüzde 30'u oranında artış yapılacak. Bu durumda ortaya yaklaşık yüzde 30-35'lik kayıp ortaya çıkacak.

Dilekçeyi 15 Aralık'tan önce vermeyin!
Mevcut tablodaki kayıptan etkilenmemek için emeklilik dilekçesini aralık sonuna kadar verilmesi yeterli bulunuyor. SGK uzmanları bu konuda endişesi olanların en azından 15 Aralık tarihine yasal bir düzenleme yapılıp yapılmayacağını beklemelerinde fayda bulunduğunu belirtiyor. Yapılacak düzenlemenin emekliliğe daha uzun süre bulunanları da kapsaması bekleniyor.

Katsayı nasıl hesaplanıyor?
Güncelleme katsayısı, emekli olacak kişinin talep tarihinden önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamına göre hesaplanıyor. Talep tarihine göre de güncelleme katsayısı değişiyor. 2024 yılı içerisinde aylık talebinde bulunan işçiye 2023 yılının güncelleme katsayısı ile hesaplanan aylığı bağlanıyor. 2025 yılında talepte bulunacak işçiye ise 2024 yılının güncelleme katsayısı kullanılarak aylık bağlanacak.

Memurları etkiliyor mu?
Memurların emekli aylıkları hesaplanırken gösterge sistemi kullanıldığı için 31 Aralık 2023 ya da 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olmak arasında emekli aylığı açısından bir fark bulunmuyor. Bağ-Kur'lular için de 2008 öncesi farklı bir aylık hesaplama sistemi uygulanıyor. Ancak 2008 sonrasında güncelleme katsayısının etki etmesi söz konusu olup bu nedenle Bağ-Kur'lular için de fark ortaya çıkacak.

Hazal Ateş/ Cnbc-e